Tentoonstelling Van Gogh en de Roulins, een Familieportret als document, gemaakt vanuit een persoonlijke relatie dat voelde als thuis in Frankrijk. In deze tentoonstelling wordt het verhaal van de bijzondere vriendschap tussen Vincent van Gogh en de postbode Joseph Roulin verteld.

Toen Van Gogh in 1888 in Arles aankwam, had hij moeite om aansluiting te vinden bij de lokale bevolking. In Joseph Roulin vond hij echter een ware zielsverwant. De postbode met zijn imposante baard en blauwe uniform werd een geliefd model én Van Goghs beste vriend in de Zuid-Franse stad. Van Gogh schilderde niet alleen Joseph, maar ook diens vrouw Augustine en hun drie kinderen: de zeventienjarige Armand, de elfjarige Camille en baby Marcelle. Veertien van deze unieke portretten – normaliter verspreid over musea en privécollecties wereldwijd – worden in deze tentoonstelling voor het eerst samengebracht.

De portretten weerspiegelen Van Goghs hechte band met zijn vriend en tonen zijn ambitie om niet alleen de uiterlijke gelijkenis te treffen, maar vooral ook de ziel van zijn modellen op het doek te vangen. Wat dat betreft liet hij zich inspireren door voorgangers als Rembrandt en Frans Hals. Behalve het werk van deze zeventiende-eeuwse meesters wordt ook werk getoond van Paul Gauguin, die tijdens zijn verblijf bij Van Gogh in het Gele Huis ook de familie Roulin portretteerde.

Nooit getoonde brieven van postbode Roulin aan de familie Van Gogh
Toen Van Gogh eind 1888 werd getroffen door een ernstige mentale crisis, bleek Joseph Roulin een onmisbare steun. Hij bezocht de kunstenaar dagelijks in het ziekenhuis en hield Vincents broer Theo trouw op de hoogte via brieven. Nadat Roulin verhuisd was naar Marseille schreef hij opbeurende brieven aan Vincent. Deze persoonlijke documenten, die nu voor het eerst samen worden tentoongesteld, laten zien hoe hecht hun vriendschap was.

‘Hoewel Roulin lang niet oud genoeg is om als een vader voor mij te zijn, heeft hij tegenover mij toch die stille ernst en tederheid zoals een oude soldaat die heeft tegenover een jonge.’
Vincent van Gogh aan zijn broer Theo, Arles, c. 4 april 1889

De originele stoel uit Van Goghs atelier
Voor het eerst wordt ook de originele stoel getoond waarin Van Gogh postbode Roulin portretteerde. Het betreft een rustieke armstoel, gemaakt van wilgentenen, die Van Gogh had gekocht voor zijn atelier in het Gele Huis. De stoel bevond zich tussen de spullen die Van Gogh in opslag had geplaatst bij de familie Ginoux in het Café de la Gare toen hij Arles in mei 1889 verliet. Via een opmerkelijke route kwam de stoel uiteindelijk, via Theo’s zoon Vincent, in bezit van het Van Gogh Museum. De stoel vormt een tastbare link tussen Van Goghs kunstenaarschap en zijn vriendschap met de familie Roulin.

Arles voor de hele familie
De bovenste verdieping van de tentoonstelling is helemaal ingericht als het stukje Arles waar het Gele Huis stond. Het levensgrote Gele Huis (8 meter hoog, op ware grootte) vormt het hart van deze presentatie, omringd door reproducties van historische foto’s van Arles en Van Goghs eigen weergave van zijn omgeving.

In het Gele Huis kunnen bezoekers van alle leeftijden zelf aan de slag met het maken van portretten aan speciale tekentafels, puzzelen met blokken van de familie Roulin, een eigen verhaal bedenken in het Gele Speelhuis, of een boodschap schrijven aan iemand die ze een hart onder de riem willen steken. Voor de allerkleinsten zijn er kleurplaten beschikbaar, en in de leeshoek ligt het Gouden Boekje Vincent en Camille klaar om samen te lezen.

Van Gogh en de Roulins. Eindelijk weer samen is tot stand gekomen in samenwerking met het Museum of Fine Arts in Boston en is samengesteld door Nienke Bakker (Van Gogh Museum) en Katie Hanson (MFA).
In de collectie van het Van Gogh Museum bevinden zich twee schilderijen uit de Roulin-reeks: Camille Roulin (1888) en Marcelle Roulin (1888). Het MFA herbergt twee sleutelwerken uit de serie: Postbode Joseph Roulin (1888) en Augustine Roulin (La Berceuse) (1889). Verder bevat de tentoonstelling bruiklenen van onder meer het Museum of Modern Art (MoMA), New York; het Kröller-Müller Museum, Otterlo; het Stedelijk Museum, Amsterdam; Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam; Museum Folkwang, Essen; het Kunst Museum Winterthur en het Philadelphia Museum of Art.
Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus met bijdragen van de samenstellers, aangevuld met teksten van Chris Atkins en Bregje Gerritse.

Steungevers
Van Gogh en de Roulins. Eindelijk weer samen is tot stand gekomen met dank aan de hoofdpartners van het museum: VriendenLoterij en ASML. De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de genereuze steun van The Huo Family Foundation, Mr. & Mrs. Cheung Chung Kiu, Van Lanschot Kempen en het Mondriaan Fonds. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een indemniteitsgarantie toegekend.

Deze bijzondere tentoonstelling is te zien van 3 oktober 2025 t/m 11 januari 2026 – Van Gogh Museum Amsterdam